Ochotnicza Straż Pożarna w Nowym Targu

• Strona główna
• Wyjazdy OSP
• Szkolenie
• Sprzęt
• Galeria
• Kontakt
• Archiwum

Historia OSP Nowy Targ

Nowy Targ na przestrzeni wieków był szczególnie narażony na pożary. Wiele z nich zahamowało rozwój miasta. Należy wspomnieć te największe. W roku 1601 miał miejsce pożar miasta w wyniku, którego spłonął kościół oraz większość zabudowy miejskiej. Z pożaru ocalało jedynie 18 domów położonych na peryferiach. Spaleniu uległ drewniany ratusz a wraz z nim dawne akta miejskie. Podobny los spotkał kościół św. Katarzyny, plebanię, szpital dla ubogich i dwór strościński. Ocalał kościółek św. Anny, łaźnia, młyn nad rzeką i wspomniane 18 domów. W czasie potopu szwedzkiego w roku 1656 miasto uległo zniszczeniu po raz kolejny. Szwedzi wymordowali wówczas znaczną część mieszkańców, spalili wiele domów. 13 czerwca 1784 r. miał miejsce wielki pożar, który strawił większość zabudowy miejskiej (368 domów) w tym kościół parafialny i dwór starościński. Dotknął on bezpośrednio ok. 2500 osób. Po tym pożarze skorygowano częściowo układ rynku i wychodzących z niego ulic.

Liczne pożary trawiące miasto, płomienie ognia pożerające dorobek całego życia z drugiej strony brak zorganizowanej służby do walki z żywiołem stały się przyczyną podjęcia starań o utworzenie w Nowym Targu straży pożarnej. Zadania tego podjął się emerytowany starosta powiatowy Józef Schowal (burmistrz miasta w latach 1883 - 1886), który wspólnie z Edmundem Hoszardem rozpoczął zbieranie składek na poczet utworzenia straży. Zadanie nie było łatwe gdyż założenie tego typu organizacji wiązało się z opracowaniem, a następnie zatwierdzeniem statutu oraz regulaminu. Należało też postarać się o pozyskanie środków finansowych na zakup sprzętu gaśniczego. Pisząc statut i regulamin wzorowano się na wydanych drukiem „Regulaminie Straży Ogniowej Ochotniczej Nowo-Sądeckiej” z 1874 r., „Statucie Krajowego Związku Ochotn. Straży Pożarnych w król. Galicji i Lodomerii z W. Ks. Krakowskiem” z 1875, „Statucie Stowarzyszenia Straży Ogniowej Ochotniczej w Grybowie” z 1881 r. Mimo sprawdzonych wzorców pierwszy projekt statutu opracowany w maju 1881 r. został odrzucony : Po uzupełnieniu uchybień Straż Ogniowa Ochotnicza w Nowym Targu została w dniu 22 września 1881 r. zatwierdzona przez Wysokie C. K. Namiestnictwo we Lwowie. W zatwierdzonym statucie czytamy, iż: podstawowym celem zawiązanej straży „jest niesienie zorganizowanej pomocy przy pożarach”. Członkowie straży wykonywali swoje obowiązki nieodpłatnie, a wszelkie wpływy w tym darowizny od mieszkańców i władz gminy miały zasilać wspólną kasę. Do straży mógł należeć każdy „kto skończy 18 lat jest nieposzlakowanego życia i fizycznie utalentowany”

Równie ważnym zadaniem jak zarejestrowanie stowarzyszenia było pozyskanie środków finansowych na jego działalność w tym celu wystosowano do mieszkańców odezwę:

Oprócz darowizn od mieszkańców szukano innych źródeł pozyskiwania dochodów. Zdobyte fundusze wykorzystano na zakup sprzętu i umundurowania. Sprzęt zakupiono w firmie Knausta w Wiedniu, a umundurowanie w firmie. Bittnera w Pradze. W późniejszym okresie pieniądze pozyskiwano również z organizowania majówek, balu mieszczańskiego, przedstawień teatralnych, a także sprzedaży fotografii strażackich.

Równocześnie z czynnościami rejestracyjnymi przebiegała akcja pozyskiwania środków finansowych na zakup sztandaru. Zajęło się tym 78 pań nowotarskich, które zawiązały komitet. Uroczyste poświęcenie sztandaru miało miejsce 16 października 1881 r. Pierwsze statutowe wybory odbyły się 7 maja 1882 r., brało w nich udział 48 członków czynnych i honorowych. Protektorem został wybrany Józef Schowal, Naczelnikiem obrano Edmunda Hoszarda. Kolejne lata przyniosły masowe wręcz wstępowanie do straży, która stała się bardzo szybko popularną organizacją. Wynikało to z pozytywnych skutków jej działalności, poczucia bezpieczeństwa mieszkańców, a przede wszystkim wyróżniania się jej członków poprzez noszony mundur. Strażacy brali czynny udział we wszystkich uroczystościach kościelnych, państwowych i miejskich. Szczególnie wyróżniała się orkiestra strażacka. Wiele z próśb o przyjęcie pomimo rekomendacji dwóch członków zostało odrzuconych. Toteż kandydaci na strażaków starali się pokazać w jak najlepszym świetle. Proszę posłuchać jakiej motywacji użył przyszły długoletni burmistrz miasta:

Świetna Komendo Straży ogniowej!

Podpisany 18 letni mam ochotę wstąpić na szeregowca ku straży ogniowej a ponieważ jestem bez wszelkiej wady bo zdrowy i dzielny a zatem proszę o przyjęcie mię do tego społeczeństwa.

Nowy Targ dnia 29 kwietnia 1886r. Józef Rajski”

Strażacy mieli obowiązek uczestniczyć w organizowanych ćwiczeniach, na których doskonalili obsługę „rekwizytów”, ćwiczyli sprawność. Ich aktywność nie ograniczała się jednak tylko do udziału w akcjach typowo gaśniczych. Patrolowali miasto zarówno w dzień jak i nocą upominając mieszkańców narażających swe domostwa oraz sąsiednie zabudowania na pożar.

Straż pożarna była stosunkowo dobrze wyposażona w sprzęt gaśniczy szczegółowo opisany w inwentarzu sporządzonym 14 maja 1886 r.

Działalność Straży Pożarnej jak już wspomniano nie ograniczała się jedynie do czynności przeciwpożarowych. 1 stycznia 1893 r. w pełnym umundurowaniu strażacy uczestniczyli w uroczystościach ku czci powstańców styczniowych, odbywali też regularne ćwiczenia. W 1893 r. Straż zakupiła od Towarzystwa im. Stanisława Staszica we Lwowie książki, które wzbogaciły podręczny księgozbiór. W okresie od 8 maja 1892 r. do 7 maja 1893 r. straż odbyła 13 ćwiczeń teoretycznych i 18 praktycznych. Wzięła udział w 8 uroczystościach kościelnych i 3 pogrzebach. Na uwagę zasługuje fakt, iż strażacy pełnili wartę przy Grobie Pańskim w czasie uroczystości Wielkiego Tygodnia W 1893 roku w służbie Ochotniczej Straży było 32 czynnych i 25 wspierających członków.

Dnia 19 maja 1902 r. obchodzono jubileusz 20 lecia Ochotniczej Straży Pożarnej w Nowym Targu. W księdze pamiątkowej znalazł się następujący zapis:

„Przy dzisiejszej uroczystości Bóg niechaj błogosławi wszystkim tym, którzy życiem i siłą strzegą życia i mienia ludzkiego, którzy stają śmiało do walki z tak potężnym żywiołem jakim jest ogień. Bóg niechaj dozwoli doczekać się setnego Jubileuszu.

Szczęść Boże”.

W 1906 r. decyzją Walnego Zgromadzenia funkcję Naczelnika po ustępującym Janie Staszlu objął Franciszek Dworski. Franciszek Dworski wstąpił do Ochotniczej Straży Pożarnej w 1887 r. Od lutego 1905 był członkiem wspierającym, a od kwietnia członkiem Wydziału i Komendantem II Oddziału OSP.

5 maja 1907 r. odbyła się uroczystość związana z 25 rocznicą powstania Ochotniczej Straży Pożarnej w Nowym Targu. Z tej okazji medalem honorowym z nadania Franciszka Józefa I odznaczeni zostali: Józef Czubernat, Jędrzej Różański, Franciszek Giełczyński.

O poważnym podejściu ówczesnych władz do kwestii walki z żywiołem ognia świadczy wprowadzenie ćwiczeń pożarniczych do nauki gimnastyki. Stało się tak na wniosek Zarządu Ochotniczych Straży Pożarnych. W Nowym Targu wprowadzono tej obowiązek w gimnazjum w roku szkolnym 1908. W lutym z klas piątych zorganizowano gimnazjalną Straż Pożarną pod kierownictwem nauczyciela gimnastyki Szczęsnego Połomskiego.

5 listopada 1911 r. miało miejsce uroczyste otwarcie i poświęcenie wymarzonej przez strażaków remizy przy ul. Kościuszki. Remiza ta została wzniesiona przez Radę Gminną na mocy uchwały z 1910 r. Wzniesienie remizy było niewątpliwą zasługą Naczelnika Straży Franciszka Dworskiego i jej Prezesa Burmistrza Józefa Rajskiego. Uroczystego poświęcenia remizy dokonał Ks. Dr Józef Niemczyński w asyście Ks. Jana Bułata, i Ks. Ludwika Mirka.

Rok 1913 był dla nowotarskiej Straży niezwykle uroczysty. Straż Pożarna uczestniczyła w Obchodach rocznicy Konstytucji 3 Maja, które przypadły na dzień 4 maja. Strażacy odświętnie umundurowani wzięli udział w sumie oraz pochodzie. Dnia 8 czerwca odbyło się wielkie święto strażackie. W tym dniu miało miejsce poświęcenie nowego sztandaru. Uroczysty i doniosły nastrój zakłóciła jednak codzienna służba.17 lipca 1913 r. miała miejsce groźna w skutkach powódź. Wody Dunajca wystąpiły z brzegów zalewając przestrzeń od ulic św. Anny i Kościuszki, po park miejski, targowicę i Kowaniec. Pod wodą znalazły się grunty po obydwu stronach rzeki, o około 300 metrów od jej koryta. W wyniku tej powodzi ludność Nowego Targu i Podhala poniosła ogromne straty. Strażacy ofiarnie zajęli się pomocą przy ewakuacji dobytku a następnie przy usuwaniu skutków żywiołu.

Rozwój Ochotniczej Straży Pożarnej w Nowym- Targu w poważnym stopniu zahamować miały historyczne zdarzenia związane z wybuchem i przebiegiem I Wojny Światowej.

Z chwilą wybuchu wojny życie miasta zostało podporządkowane zaistniałej sytuacji. Urządzano szpitale, organizowano nocne patrole, służbę pocztową, pomagano przy żniwach i sianokosach. Strażnica straży pożarnej podobnie jak budynek Gimnazjum, została przeznaczona na szpital. Większość strażaków została zmobilizowana a braki kadrowe uzupełniano ludźmi w podeszłym wieku.

Okres pierwszej wojny światowej osłabił organizacyjnie Ochotniczą Straż Pożarną w Nowym Targu. Wielu jej uczestników znalazło się na frontach tej wojny. Klęski państw centralnych doprowadziły do utworzenia nowej politycznej sytuacji w Europie. Po 123 latach zaborów, powstała wolna niepodległa Polska. Pierwsze lata po odzyskaniu niepodległości upłynęły na kształtowaniu aparatu administracyjnego i usuwaniu śladów panowania austriackiego. W latach międzywojennych podnoszono stale wyszkolenie praktyczne strażaków, ich wiedzę teoretyczną, odwagę, bojowość. Sprzyjały temu kursy strażackie oraz ćwiczenia. Uzupełniano również coraz to doskonalszy sprzęt.

W dniu 5 maja 1929 roku Zarząd Ochotniczej Straży Pożarnej w Nowym Targu urządził tradycyjne obchody Świętego Floriana patrona strażaków. Z tej okazji odbyły się uroczystości miejskie, pokazy strażackie, defilada oczywiście w takt marsza granego przez własną strażacką orkiestrę. Kapelan straży Ksiądz Proboszcz Franciszek Karabuła poświęcił nowy nabytek nowotarskich strażackich druhów – wspaniałą jak na owe czasy motorową sikawkę.

Kroniki wspominają że, „nabyto ją staraniem naczelnika OSP Franciszka Dworskiego i Prezesa OSP Józefa Rajskiego przy silnym poparciu Rady Miejskiej”. Zachowały się w księdze pamiątkowej straży podpisy gości biorących udział w tym podniosłym wydarzeniu. Nie brakuje wśród nich nikogo z obywateli stolicy Podhala. Reprezentowane były wszystkie władze administracyjne i przedstawiciele działających w mieście organizacji społecznych.

Trzeba przyznać, że ówczesne władze miejskie w pełni doceniały rolę i znaczenie straży w życiu miasta. Od roku 1930 wprowadzona została stała służba przeciwpożarowa bowiem na magistrackich etatach zatrudniono 4 stałych pracowników. Należy nadmienić, że strażacy ci w wolnych chwilach byli wykorzystywani przez magistrat do innych powinności. Tymczasem zbliżały się wielkimi krokami jubileuszoweuroczystości półwiecza straży pożarnej w Nowym Targu przygotowywaneprzez powołanyjuż o wielewcześniej Komitety Honorowy i Organizacyjny. Jubileusz przewidziano na dzień 7 czerwca 1931 roku.

W kronice OSP zachowała się dokładna relacja z przebiegu uroczystości upamiętniająca ten największy w dotychczasowej historii moment jej działalności. Warto wspomnieć, iż podczas uroczystości poświęcono nowy sztandar OSP. W uroczystościach wzięło udział 800 strażaków i dwie strażackie orkiestry. Po części uroczystej zorganizowano ćwiczenia bojowe na i w budynku magistratu.

Przybywało zadań, które rosły proporcjonalnie do szacunku tej instytucji. Nie było większej uroczystości czy obchodów bez udziału strażaków, a zwłaszcza dumy OSP jaką była orkiestra. Prowadzono szeroką akcję profilaktyczną stąd i pożarów w owym czasie zbyt wielu nie notowano. Bohaterstwem i męstwem zapisali się strażacy w czasie pamiętnej wielkiej powodzi w 1934 roku, która zalała znaczne części niżej położonych dzielnic miasta. Ratowali płynący oboma Dunajcami dobytek, układali worki z piaskiem, ewakuowali ludność z zagrożonych domostw. Później po przejściu powodziowej fali jeszcze długo usuwali skutki tej „wielkiej wody”.

W pełnej gotowości bojowej trwali strażacy OSP w Nowym Targu dzień i noc. W tej gotowości miała ich zastać nowa pożoga wojenna jaka okryła nasz kraj z dniom pierwszego września 1939.

W okres okupacji weszła OSP pod dowództwem Naczelnika Franciszka Dworskiego. Dysponowano dość dobrym sprzętem z lat 1924 — 1940, na który składały się: samochód „Austro-Deimler", beczkowóz „Mercedes-Benz", motopompy „Leopolia", „Rozenbauer" i „Fischer", sikawki, wór ratunkowy, węże o długości ok. 1.600 m., topory, drabiny inne drobne akcesoria.

Strażacy brali udział w organizowanych raz w miesiącu ćwiczeniach praktycznych — często z udziałem innych straży — jak i teoretycznych. Od 1943 r. pełnili stałe nocne dyżury w sile 2 do 6 ludzi. Szczególnie absorbujące i uciążliwe były alarmy ogłaszane przez żandarmerię niemiecką, a od 1944 r. alarmy lotnicze. Zimą strażacy doglądali mostów i odśnieżali drogi w Nowym Targu. Alarmy i wyjazdy bojowe przeplatane były codzienną służbą, doglądaniem i konserwacją sprzętu. Ta czynność była niezwykle ważna dla zachowania zdolności bojowej z uwagi na ciągłe braki części zamiennych i wyposażenia. Ponadto odbywały się Walne Zebrania członków OSP, brano udział w uroczystościach kościelnych w tym tradycyjnie trzymano warty przy Grobie Pańskim w Wielkanoc, oraz troszczono się o sprawy bytowe członków.

Zachowana „Książka notowanych pożarów, w których straż pożarna brała udział" - prowadzona od 6 stycznia 1940 r. do 11 października 1944 r. pozwala nam zrekonstruować ilość i ciężar gatunkowy prowadzonych akcji bojowych. W 1940 r. interweniowano 12, 1941 — 14, 1942 r. — 27, 1943 r. — 34, a 1944 r. — 10 razy. Do największych akcji straży należy: pożar tartaku w Czarnym Dunajcu 23 stycznia 1941 r., pożar w Szaflarach 13 kwietnia 1942 r., gdzie spłonęły 4 obejścia, a straty na 70.000 zł; masowy pożar w Krauszowie który zniszczył 22 domy mieszkalne z zabudowaniami gospodarczymi 23 stycznia 1943 r. oraz pożar tartaku w Nowym Targu 23 grudnia 1943 r., który strawił stolarnie i warsztaty, tylko dzięki ofiarnej akcji uratowano wielkie składy drewna. Szczególnie tragiczny przebieg miała akcja bojowa w nocy 7 kwietnia 1943 r. przy ul. Krasińskiego 26 w czasie, której odłamki rozerwanego iskrownika motopompy „Leopolia" śmiertelnie ugodziły strażaka Józefa Chowańca. Wdowie Franciszce Kasa Strażacka wypłaciła odprawę 8.000 zł.

Zbliżający się front działań wojennych postawił przed OSP nowe zadania. W styczniu 1945 r. na polecenie Burmistrza Jana Stanka strażacy zaciągnęli warty w magazynach żywnościowych, a 26 stycznia 1945 r. zostali podzieleni na 4 sekcje i wraz ze sprzętem zajęli posterunki w celu obrony przeciwpożarowej miasta. Dnia 27 stycznia 1945 r. zabity został pociskiem artyleryjskim Naczelnik OSP Franciszek Dworski, dowództwo po nim przejął Jakub Chudoba. 28 stycznia hitlerowcy podpalili m. in. tartak i magazyn Podhale skąd strażacy uratowali sporo sprzętu przeciwpożarowego i wyposażenia. Nasilający się ostrzał artyleryjski powodował pożary. I sekcja gasiła budynek Spółdzielni Podhale, sekcja III stajnie przy ul. Ogrodowej i Długiej, IV sekcja przy ul. Królowej Jadwigi. Akcje te utrudniał ostrzał artyleryjski, a dalsze zupełnie uniemożliwił wzmagający się ogień broni maszynowej. 29 stycznia po zajęciu miasta przez wojska radzieckie wybuchł pożar w Szkole powszechnej spowodowany wybuchem miny. Akcję ratowniczą ograniczono do zabezpieczenia sąsiednich obiektów. 31 stycznia wybuchł pożar w budynku Liceum i został w zarodku ugaszony przez strażaka Ignacego Różańskiego. 29 stycznia OSP poniosła poważną stratę w sprzęcie bowiem radzieckie władze wojskowe zarekwirowały wozy „Austro-Deimler" i ,,Mercedes-Benz". Pozostały natomiast motopompy w ilości 5 sztuk.

Pierwsze miesiące po wyzwoleniu przyniosły szereg spraw i działań, jak wyłapywanie rabusiów i szabrowników, straż w Magistracie, pilnowanie mostów w marcu 1945 r. i gaszenie pożarów, do których jeździli strażacy w poniemieckich hełmach. Latem 1945 r. powołano przy OSP Zawodowe Pogotowie Straży Pożarnej, które otworzyło nowy rozdział działalności straży w Nowym Targu. Od 1946 r. zaczęło ono podlegać Komendzie Wojewódzkiej Straży Pożarnej w Krakowie. Od tego czasu służbę pełni po trzech pracowników na jednej zmianie w systemie 24 godziny służby, 24 godziny wolne. Początkowo dyżury pełniono w budynku Magistratu, a następnie przy ul. Kościuszki w siedzibie OSP. W wyposażeniu OSP dotkliwie dawał się we znaki brak zarekwirowanych samochodów pożarniczych. Ubytek ten zażegnano w 1946 r. poprzez zakupienie przez miasto samochodu ciężarowego marki ,,Citroen".

W 1959 r. utworzono w Nowym Targu zawodową straż pożarną, która na swoje potrzeby zajęła obiekt przy ul. Kościuszki. Tam również umieszczono Komendę Powiatową Straży Pożarnych. W związku z tymi faktami OSP w Nowym Targu straciła podstawy materialne dla swego działania. Będący naczelnikiem OSP w latach 1959 — 63 Alojzy Zubek udostępnił pomieszczenia swojego budynku na sprzęt pożarniczy, który był własnością OSP.

Zebrania członków OSP odbywały się w domu Alojzego Zubka, bądź też w budynku Państwowego Domu Dziecka. W okresie tym OSP nie wyjeżdżała do żadnych pożarów.

Od roku 1964 OSP kierowana przez Naczelnika Jana Wilczka z Prezesem mgr Józefem Różańskim rozpoczęła ponownie działalność przy Pododdziale na Kowańcu, dysponując własnym sprzętem tj. motopompami marki „Fischer'' ; „Polonia".

W roku 1969 Zarząd OSP zaczął czynić starania o wybudowanie własnej remizy na terenie miasta. Przekazaną w roku 1955 przez Józefa Jachymiaka parcelę na Kowańcu musiano oddać na potrzeby miasta. W zamian za to otrzymano nową parcelę w rejonie Szkoły Podstawowej Nr 3. Zakupiono typowy projekt techniczny remizy OSP. Do użytku budynek remizy oddano l czerwca 1975 r. Podczas tych uroczystości Komenda Wojewódzka SP w Krakowie przekazała lekki samochód pożarniczy „Żuk – A – 15” wraz z motopompą. Do roku 1967 posiadany sprzęt pożarniczy przewożony do pożarów środkami transportu Domu Dziecka, względnie prywatnymi, gdyż OSP nie posiadała własnego pojazdu, poza przyczepą dwukołową. W roku 1967 OSP otrzymała bezpłatnie samochód osobowo - terenowy ,,Gaz-67", który po kapitalnym remoncie, wykonanym społecznie przez członków OSP, służył do transportu sprzętu, jak również materiałów na budowę remizy. W ten sposób OSP dysponowała już drugim samochodem obok posiadanego już od roku 1967 samochodu „Gaz 67”.

Lata 1975 – 1979 to wytężony okres modernizacji pomieszczeń remizy i oddawanie kolejnych pomieszczeń na cele operacyjne oraz kulturalno – oświatowe.

Rok 1979 utrwalił się w pamięci nowotarżan niezwykłym wydarzeniem oto w dniu 8 czerwca na nowotarskim lotnisku Mszę Świętą odprawił Ojciec Święty Jan Paweł II, wśród niezliczonych tłumów wiernych znajdowali się również członkowie OSP Nowy Targ, którzy obok innych służb zabezpieczali tę uroczystość. Należy wspomnieć, że członkowie OSP przed wizytą Papieża wykonywali szereg prac na lotnisku m.in. przy wytyczaniu sektorów oraz ich znakowaniu.

Rok 1981 to rok obchodów 100-lecia istnienia Nowotarskiej Ochotniczej Straży Pożarnej. W związku z tym powołano Komitet Organizacyjny.

W dniu 23 maja 1981 r. w sali widowiskowej Miejskiego Ośrodka Kultury w Nowym Targu odbyła się uroczysta akademia podczas, której dokonano odznaczeń członków OSP:

W dniu 24 maja 1981 r. na nowotarskim Rynku (ówczesnym Placu Pokoju) odbyła się uroczystość przekazania ufundowanego przez społeczeństwo miasta Nowego Targu sztandaru oraz uroczyste przekazanie samochodu bojowego Star 66. W czasie tych uroczystości wielu członków OSP Nowy Targ otrzymało złote, srebrne i brązowe medale „Za Zasługi dla Pożarnictwa”. Na zakończenie uroczystości odbyła się defilada wszystkich pododdziałów uczestniczących w tej uroczystości. Należy zaznaczyć, że uroczystość ta miała laicki charakter i odbywała się w czasie głębokiego kryzysu gospodarczego i politycznego w Polsce, zaś dwa wydarzenia przyćmiły uroczysty i radosny nastrój bowiem w dniu 13 maja 1981 r. na Placu św. Piotra dokonano zamachu na Papieża Jana Pawła II, a Kardynała Stefana Wyszyńskiego drążyła śmiertelna choroba.

W dniu 14 kwietnia 1983 r. zaistniał największy pożar w historii dzielnicy Kowaniec. W tym dniu całkowitemu spaleniu uległ drewniany Kościół na Kowańcu. Z pożaru zachowała się jedynie figura Matki Boskiej. Wśród biorących udział w akcji gaśniczej kilkunastu jednostek OSP i Zawodowej Straży Pożarnej była również OSP Nowy Targ.

W dniu 25 lutego 1988 r. z niewyjaśnionych wówczas, a znanych obecnie przyczyn zaistniał na poddaszu remizy OSP groźny pożar. Spaleniu uległa część konstrukcji dachowej przepalona została blacha na pokryciu dachowym, a cały budynek w związku z prowadzoną akcją ratowniczo – gaśniczą został znacznie zniszczony.

W roku 1992 przy znacznej pomocy finansowej Urzędu Miasta zakupiono z Zakładów Przemysłu Bawełnianego „Poltex” w Łodzi ciężki samochód pożarniczy – beczkowóz „Tatra”. Samochód ten do dziś jest praktycznie wykorzystywany do każdej akcji gaśniczej, w której uczestniczy jednostka OSP Nowy Targ. W tym samym roku dotychczas istniejącą Zawodową Straż Pożarną w Nowym Targu przekształcono w Jednostkę Ratowniczo Gaśniczą.

W roku 1996 r. Nowy Targ obchodził uroczyście 650-lecie lokacji miasta. Wród wielu uroczystości szczególną była uroczysta Sesja Rady Miejskiej podczas, której Rada nadała Honorowe Obywatelstwo Miasta Nowego Targu Papieżowi Janowi Pawłowi II. W dniu 6 października 1996 r. miała miejsce uroczystość pod nazwą „115 lat Straży Pożarnej w Nowym Targu”. Organizatorami tej uroczystości była Komenda Rejonowa Państwowej Straży Pożarnej oraz Jednostka Ratowniczo – Gaśnicza PSP w Nowym Targu. Poświecony został, a następnie przekazany Jednostce Ratowniczo – Gaśniczej ufundowany przez Radę Miasta sztandar. W uroczystościach tych wzięła udział OSP Nowy Targ oraz liczne delegacje OSP z rejonu nowotarskiego, a także delegacja OSP z Mińska Mazowieckiego, która w darze ofiarowała OSP Nowy Targ figurę św. Floriana, znajdującą się obecnie na frontonie remizy na Kowańcu. Na zakończenie tej uroczystości odbyła się defilada wszystkich pododdziałów, a zaproszona Orkiestra Reprezentacyjna Straży Granicznej w Nowym Sączu wykonała pokaz musztry paradnej. Uczestniczący w tej uroczystości członkowie OSP w Nowym Targu nie traktowali jej jako swojego jubileuszu uważając, że 115 lat istnieje Ochotnicza Straż Pożarna w Nowym Targu, natomiast zawodowa (płatna) Straż Pożarna powstała znacznie później, a sama uroczystość miała charakter obchodów IV rocznicy utworzenia Jednostki Ratowniczo – Gaśniczej w Nowym Targu.

Rok 1997 zapisał się w kronikach OSP Nowy Targ radosnymi, ale również tragicznymi wydarzeniami. W roku tym bowiem swą kolejną pielgrzymkę do kraju odbył Jan Paweł II przebywając na Podhalu od dnia 4 do 7 czerwca. Podobnie jak w roku 1979 członkowie OSP Nowy Targ zabezpieczali te uroczystości tak w Zakopanem jak i w Ludźmierzu.

W dniach od 7 do 10 lipca Podhale nawiedziła wielka klęska powodzi. Jednostka OSP Nowy Targ zmobilizowała swoje siły i przez szereg dni uczestniczyła w akcji ratowniczej na terenie Nowego Targu i okolicznych miejscowości. Wysiłek nowotarskich strażaków – ochotników w czasie akcji powodziowej doceniły zarówno władze miejskie jak i władze strażackie.

W dniu 9 sierpnia 1997 r. odbyło się Nadzwyczajne Walne Zebranie Członków OSP, podczas którego Bogusław Giełczyński został Prezesem straży, naczelnikiem wybrano Jan Łapsę.

Główne zadania jakie sobie wówczas postawił nowy Zarząd to m.in:

generalny remont remizy OSP łącznie z wymianą konstrukcji dachowej, budowa remizy na Marfianej Górze, nabór nowych członków do OSP

10 listopada 2000 r. miała miejsce doniosła uroczystość w tym dniu nowotarska Strzelnica LOK otrzymała imię długoletniego Naczelnika OSP Franciszka Dworskiego.

Na rok 2001 przypadł jubileusz 120 lecia istnienia Ochotniczej Straży Pożarnej w Nowym Targu. Uroczyste obchody 120 – lecia Ochotniczej Straży Pożarnej odbyły się w dniach 21 – 22 września 2001 r. Pierwszego dnia obchodów w Muzeum Podhalańskim PTTK została otwarta wystawa 120 lat OSP w Nowym Targu połączona z prezentacją wydanej monografii OSP zatytułowanej „Pod patronatem św. Floriana – 120 lat OSP w Nowym Targu” autorstwa Bogusława Giełczyńskiego i Marcina Jagły. Dzień później nowotarski Rynek zapełnił się pocztami sztandarowymi delegacji 38 jednostek OSP, w tym zaprzyjaźnionej jednostki z Mińska Mazowieckiego W uroczystościach brały udział kompanie reprezentacyjne Szkoły Aspirantów i Pożarnictwa w Krakowie, Jednostki Ratowniczo Gaśniczej PSP w Nowym Targu oraz OSP Czarny Dunajec. O godzinie 11 rozpoczęła się Msza Święta koncelebrowana, którą odprawił Ks. Kardynał Franciszek Macharski Metropolita Krakowski. W wygłoszonej homilii Ks. Kardynał nawiązał do wydarzeń z 11 września w Nowym Jorku oraz katastrofalnej w skutkach powodzi z roku 1997, zwracając uwagę na wielkie poświęcenie strażaków w ratowaniu życia i mienia, strażaków którzy w ratowaniu bliźniego poświęcają największy dar – własne życie. Wskazywał, że to właśnie strażacy cieszą się największym autorytetem i uznaniem społeczeństwa dzięki bezinteresownemu działaniu w chwilach zagrożenia. Podczas Mszy Św. Został poświęcony sztandar OSP ufundowany przez społeczeństwo miasta Nowego Targu (4 w dziejach OSP). Na zakończenie odbyła się defilada pocztów sztandarowych i kompanii honorowych wokół nowotarskiego Rynku.

Nowotarska straż ciągle się rozwija. Trzy lata po pamiętnym jubileuszu oddano do użytku nową remizę na os. Marfiana Góra. Uroczystość poświęcenia odbyła się 3 października 2004 r. Obiekt wybudowano dzięki dużemu zaangażowaniu mieszkańców tego gorczańśkiego osiedla, członków OSP a przede wszystkim władz miasta. Remiza na Kowańcu także się zmienia. Dzięki społecznej pracy strażaków udało się wyremontować i wyposażyć kilka pokoi gościnnych, z których korzystają przebywający w Nowym Targu turyści. Staraniem władz miasta i zarządu OSP w remizie powstała młodzieżowa świetlica środowiskowa przyciągająca dzieci i młodzież z tej części miasta.

Nowotarska Ochotnicza Straż Pożarna była pierwszą strażą utworzoną na terenie Podhala i pomimo różnych dziejowych zawirowań istnieje nieprzerwanie do chwili obecnej zachowując ciągłość organizacyjną i bojową. Od początku działalności była ośrodkiem kultury i oświaty, tutaj zorganizowano bibliotekę, zespół teatralny, w remizie odbywały się spotkania i odczyty rocznicowe i wieczornice. Nierozerwalnie z OSP od początku jej istnienia funkcjonowała strażacka orkiestra, która uświetniała swoimi występami wszystkie uroczystości o charakterze religijnym i państwowym. W ciągu 120 lat działalności nowotarska straż brała udział w niezliczonej ilości akcji ratowniczych, gaszeniu pożarów, akcjach powodziowych zarówno na terenie miasta jak i powiatu. Dzięki wielkiemu poświęceniu strażaków, którzy w czasie tych akcji narażali własne zdrowie a czasem tracili życie zarówno OSP jak i strażacy cieszyli się i cieszą wielkim szacunkiem i uznaniem społeczności Nowego Targu.

Oceniając 120 letni dorobek OSP Nowy Targ należy podkreślić wielką staranność i dbałość o zachowanie dokumentów i materialnych pamiątek przeszłości. Obecnie strażackie archiwum przechowuje uporządkowane dokumenty i zbiory materialne (sprzęt strażacki, sztandary, fotografie) świadczące o długoletniej tradycji, powstaniu i działalności na przestrzeni wieków nowotarskiej Ochotniczej Straży Pożarnej.

Opracowanie: Marcin Jagła, Bogusław Giełczyński

Więcej informacji na temat dziejów OSP:

Ireneusz Gazda, Jan Jagła, Ryszard Hoły, 100 lat Ochotniczej Straży Pożarnej w Nowym Targu 1881-1981, Nowy Targ 1981.

Bogusław Giełczyński, Marcin Jagła, Pod patronatem św. Floriana. 120 lat Ochotniczej Straży Pożarnej w Nowym Targu, Nowy Targ 2001 r.

Marcin Jagła, Ochotnicza Straż Pożarna w Nowym Targu, Część I. Zorganizowanie Ochotniczej Straży Pożarnej i jej działalność do wybuchu I wojny światowej, w: „Almanach Nowotarski - rocznik”, Rok 2002, nr 6, Nowy Targ 2002, s. 7 - 21.

Marcin Jagła, Ochotnicza Straż Pożarna w Nowym Targu, Część II. Działalność w latach 1914 – 1939, w: „Almanach Nowotarski - rocznik”, Rok 2003, nr 7, Nowy Targ 2003, s. 55-82.

Bogusław Giełczyński, Ochotnicza Straż Pożarna w Nowym Targu, Część III. Działalność w latach 1939-2001, w: „Almanach Nowotarski - rocznik”, Rok 2004, nr 8, Nowy Targ 2004, s. 59-68.